Tarixən “fironların lənəti” kimi qorxuyla anılan Aspergillus flavus adlı göbələk növü artıq elm aləmində tam fərqli kontekstdə gündəmdədir. ABŞ-ın Pensilvaniya Universitetində aparılan yeni tədqiqat bu göbələyin xərçəngə qarşı mübarizədə potensial silaha çevrilə biləcəyini ortaya çıxarıb.

 Qorxudan şəfa doğur: “Fironların lənəti”nin elmi açıqlaması

Bu göbələk uzun illər boyu Tutankhamonun və Polşa kralı IV Kazimirin məzarlarında çalışan bir çox arxeoloq və restavratorun müəmmalı şəkildə xəstələnməsi və hətta ölməsi ilə əlaqələndirilmişdi. Bu səbəbdən Aspergillus flavus “məzar lənəti”nin rəmzinə çevrilmişdi.

Lakin son araşdırmalar göstərib ki, bu qorxulu göbələk əslində leykoz kimi bəzi xərçəng növlərinin hüceyrələrinin böyüməsini dayandıra bilən maddələr ifraz edir.

 Elm adamlarının hazırladığı formul: Göbələk + Arı südü = Xərçəng əleyhinə təsir

Pensilvaniya Universitetinin alimləri bu göbələkdən əldə edilən bioaktiv maddəni arı südündən ayrılan molekulla birləşdiriblər. Nəticədə yaranan qarışıq, hal-hazırda tibbdə istifadə olunan sitarabin və daunorubisin adlı kimyəvi dərmanlarla müqayisə olunacaq gücdə xərçəng əleyhinə təsir göstərib.

Tədqiqatın aparıcı simalarından doktor Şerri Qao bildirib:

“Bu yeni formul xərçəng hüceyrələrinin bölünməsi üçün həyati əhəmiyyət daşıyan mikrotübülləri hədəf alır. Bu isə şişlərin inkişafını dayandırmaq üçün mühüm addımdır. Əvvəllər qorxuyla yanaşılan bu göbələk, indi şəfa mənbəyi kimi görünür.”
 
 Gələcəyin dərmanı ola bilər

Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, bu kəşf hələlik laboratoriya səviyyəsində təsdiqlənib. Amma kliniki sınaqlar uğurla keçərsə, bu maddənin xərçəng müalicəsində istifadə olunması inanılmaz bir dönüş nöqtəsinə çevrilə bilər.

 Elmin gücü mifləri darmadağın edir

Bir vaxtlar qorxunun, lənətin simvolu olan Aspergillus flavus, bu gün tibbin ümidi kimi qiymətləndirilir. Misir məzarlarında gizlənmiş bu sirli göbələk, elm adamlarının əli ilə xərçəngə qarşı yeni müalicə yollarının açarı ola bilər.

Bu hadisə həm də bir daha göstərir: Elm mifləri çürüdə, qorxuları şəfaya çevirə bilər.