Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi: Min illərdir bəşəriyyətə təsir edir

Sağlamlıq 12:18 30.12.2024

Bəşəriyyət min illərdir bəzi xəstəliklərlə mübarizə aparır. Tarixin izlərini daşıyan bu xəstəliklər keçmişdən bu günə qədər bəşəriyyətə dərindən təsir edib. 

EDnews xarici nəşrlərə istinadən dünyanın ən qədim 6 xəstəliyini təqdim edir... 

Tarix boyu bəşəriyyət müxtəlif xəstəliklərlə mübarizə aparmalı olub. Bəzi xəstəliklər min illər əvvəl yaranıb və bu gün də varlığını davam etdirir. Bu qədim xəstəliklər tibb tarixinə işıq salmaqla yanaşı, həm də insan sağlamlığı üçün təhlükələrin necə inkişaf etdiyini göstərir. Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi və onların tarixi təsirləri... 

Vərəm 

Vərəm bəşər tarixində ən qədim və ölümcül xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 3000-ci ilə aid olduğu təxmin edilən bu xəstəlik, hətta Qədim Misir mumiyalarında da izlərinə rast gəlinən bir xəstəlikdir.


Vərəm adətən ağciyərlərə təsir edən və tənəffüs yolu ilə ötürülən bakterial infeksiyadır. 19-cu əsrdə "ağ ölüm” kimi tanınan vərəm müasir tibbin inkişafı ilə müalicə oluna bilsə də, hələ də bütün dünyada təhlükə yaradır. 


Cüzam 

Cüzam tarixin ən qədim xəstəliklərindən biridir və eramızdan əvvəl 600-cü illərdə Hindistan və Çində ortaya çıxıb. Mikobakteriyaların yaratdığı bu xəstəlik dəridə yaralar, sinirlərin zədələnməsi və deformasiyalara səbəb olur.

Cüzam əsrlər boyu cəmiyyətlərdə ciddi stiqmanın səbəbi olub, cüzamlılar təcrid olunub və xəstəliyin yoluxucu olduğuna inanılıb. Lakin müasir tibbin inkişafı ilə cüzam müalicə oluna bilən bir xəstəliyə çevrilib. 

Malyariya

Malyariya bəşər tarixində ən qədim xəstəliklərdən biri hesab olunur, onun izlərinə hətta eramızdan əvvəl 2700-cü ilə aid Çin yazılarında da rast gəlmək olar.

Malyariya ağcaqanadlar vasitəsilə insanlara keçən parazitar xəstəlikdir və xüsusilə tropik bölgələrdə hələ də ciddi problem olaraq qalır. Tarix boyu milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan, müharibələr, köçlər kimi mühüm ictimai hadisələrə təsir edən bir xəstəlikdir.

Vəba

Vəba ən qədim qeydə alınmış epidemik xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə Hindistan və ətraflarında müşahidə olunduğu bilinən bu xəstəlik çirklənmiş su və qida ilə yoluxur.

Vəba bağırsaqlarda infeksiyaya səbəb olur, ağır ishal və susuzluğa səbəb olur. Xüsusilə 19-cu əsrdə dünyada böyük epidemiyalara və çoxlu ölümlərə səbəb olub. Günümüzdə gigiyenanın inkişafı və suyun təmizliyinə verilən önəm sayəsində nəzarət altına alınıb.

Sifilis

Sifilis cinsi yolla keçən xəstəlikdir və xüsusilə orta əsrlərdən bəri Avropanı əhatə edir. Ancaq bu xəstəliyin mənşəyi çox daha əvvələ gedib çıxa bilər.

Sifilisin ilk böyük epidemiyası 15-ci əsrdə İtaliyada baş verib. Zamanla sifilis Avropanın bir çox bölgələrinə yayılaraq ictimai və siyasi həyata dərin təsirlər yaradıb. 20-ci əsrdə antibiotiklərin kəşfi ilə müalicə oluna bilib.6.

Qrip 

Qrip müasir dünyada ən çox yayılmış xəstəliklərdən biri olsa da, onun mənşəyi min illər əvvələ gedib çıxır. Tarixi qeydlər hətta Qədim Yunanıstanda da insanların qripə bənzər əlamətlər yaşadığını göstərir.

Qrip virusları, xüsusilə 20-ci əsrdə İspan qripi epidemiyası ilə böyük faciələrə və milyonlarla insanın ölümünə səbəb olub. Qrip mutasiyaya uğraya və hər il yenidən ortaya çıxa bilər və effektiv peyvəndlə onu nəzarətdə saxlamaq üçün səylər göstərilir.

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Kevin De Bruyne "Mançester Siti"nin heyətində yeni uğura imza atdı
10:03 03.05.2025
Bakıdan Varşavaya uçan təyyarə təcili geri qayıdıb
09:58 03.05.2025
10 min abituriyent buraxılış imtahanlarından şikayət edib
09:43 03.05.2025
Qarabağdakı kütləvi məzarlıqlar Avropa mediasının diqqətini cəlb edib
09:25 03.05.2025
Qarpızın içərisində gizlədilən 63 kiloqramdan artıq narkotik aşkar edilib
08:31 03.05.2025
Şahzadə Harri məhkəməni uduzdu
07:40 03.05.2025
HƏMAS Qəzza zolağı ilə bağlı sövdələşməyə hazırdır
07:35 03.05.2025
Ərdoğan və Netanyahunun Azərbaycana səfəri Ermənistandan necə görünür?
06:48 03.05.2025
Tramp Roma Papası obrazında şəklini paylaşıb
05:29 03.05.2025
"Traktor Sazi" İran çempionu oldu
02:09 03.05.2025
Geoloqlar qlobal vulkan püskürmələri haqqında siqnal aşkarladılar
01:15 03.05.2025
"ABŞ Rusiya və Ukrayna arasında vasitəçilik etməyə davam edir"
00:33 03.05.2025
MKİ çinliləri əməkdaşlığa çağırır
20:18 02.05.2025
TikTok Məlumatları ötürür?
19:20 02.05.2025
“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi
15:01 02.05.2025
Əməyin Mühafizəsi Mərkəzi işğaldan azad olunmuş ərazilərdə fəaliyyət göstərən müəssisələrdə layiqli əməyin təminatına dövlət dəstəyi ilə bağlı maarifləndirmə tədbirlərinə start verib
14:32 02.05.2025
Şüuraltı bəndləri yıxan sənətin əbədi təlimatı Xanəmir Telmanoğlu yazır...
14:28 02.05.2025
Meymun kənddə qarışıqlıq yaratdı: İnsanlara hücum etdi
12:48 02.05.2025
Gözümüzün altı niyə qaralır? - Nə etməli?
12:46 02.05.2025
" Pakistan qardaş Azərbaycanın dəstəyini çox yüksək qiymətləndirir"
12:43 02.05.2025
Londonda Azərbaycan–Böyük Britaniya biznes əlaqələrinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
12:35 02.05.2025
Ötən ay 58 aptekdə monitorinq aparılıb, 20-də nöqsan aşkarlanıb
12:31 02.05.2025
UNDP-nin Azərbaycandakı fəaliyyəti başa çatıb
12:23 02.05.2025
Azərbaycanın dəniz məhsullarının Aİ ölkələrinə ixracı ilə bağlı işlər aparılır
12:19 02.05.2025
"Prezident Kuboku-2025”: Azərbaycan təmsilçiləri daha altı medal qazanıblar
12:12 02.05.2025
Alimlər bizi qaşındıran şeyləri aşkar ediblər
12:07 02.05.2025
BMT qlobal arxitekturada genişmiqyaslı islahat hazırlayır
12:02 02.05.2025
Marko Rubio İranla nüvə sazişinin şərtlərindən daha birini açıqlayıb
12:00 02.05.2025
Pekindən siqnal: ABŞ tarif danışıqlarına hazırdır
11:58 02.05.2025
"D" vitaminini necə tənzimləyək ?
11:55 02.05.2025
"Türk ölkələrinin xoreoqrafiya mədəniyyətini yaxınlaşdırmaq vacib amildir"
11:49 02.05.2025
Eskişehirdə Məhəmməd Əmin Rəsulzadəyə həsr olunan konfrans keçirilib
11:45 02.05.2025
İsrail “Azadlıq donanması”nı vurdu
11:42 02.05.2025
AMEA-da Azərbaycan-Misir elmi əməkdaşlığı müzakirə edilib
11:36 02.05.2025
Şərqşünas alim beynəlxalq konfransda qədim dillərin süni intellekt vasitəsilə öyrənilməsindən danışıb
11:34 02.05.2025
İraq ərazisində anti-İran qüvvələrin fəaliyyəti qadağan edilib
11:27 02.05.2025
Azərbaycan və Nepal arasında Anlaşma Memorandumunun imzalanması üçün hazırlıq işləri görülür
11:25 02.05.2025
Boliviyada sərnişin təyyarəsi yoxa çıxdı
11:16 02.05.2025
Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi Azərbaycana səfər edəcək
11:07 02.05.2025
FHN metronun “28 May” və “Nizami” stansiyalarında taktiki-xüsusi təlim təşkil edilib
11:01 02.05.2025
Hamısı