Ötən gün Rusiya prezidenti Vladimir Putin Vyetnam paytaxtı Hanoya səfər edib. Bu ölkə rəhbərinin Şərq Asiya ölkələrinə (əsasən Vyetman və Şimali Koreya) nəzərdə tutduğu səfərin ikinci günüdür. Çıxışda Rusiyanın nüvə doktrinasında mümkün dəyişikliklər, Şimali Koreya ilə hərbi yardım haqqında müqavilə, sülh təşəbbüsləri və sanksiyalar kimi məsələlər müzakirə edilib.
Ednews Rusiya prezidentinin bütün çıxışlarının ümumi təfərrüatlarını təqdim edir:
Şimali Koreya ilə strateji tərəfdaşlıq haqqında müqavilə
"Rusiya Şimali Koreya ilə köhnə müqaviləni əvəz etmək üçün strateji tərəfdaşlıq müqaviləsi imzalayıb və bununla bağlı yeni dəyişiklik yoxdur. Əlbəttə, müasir şəraitdə bu, müəyyən mənada bu rezonans doğuran bir təşəbbüs kimi görünür, lakin buna baxmayaraq, biz demək olar ki, ciddi dəyişiklik etməmişik”, deyə Putin bildirib.
Rusiya prezidenti Moskva - Pxenyan razılaşmalarının Koreya böhranının "qaynar fazaya" keçməsinin qarşısını alacaq müəyyən dərəcədə çəkindirici rol oynayacağını hesab edir.
Kiyev rejiminə silah çatdıran ölkələr onların gələcəkdə istifadəsinə görə heç bir məsuliyyət daşımır və bu kontekstdə Moskva digər ölkələrə və regionlara silah tədarük etmək hüququnu özündə saxlayır: “Şimali Koreya ilə razılaşmalarımızı nəzərə alaraq, bunu istisna etmirəm".
Ukraynada xüsusi hərbi əməliyyat
Vladimir Putinin daha bir toxunduğu məqam isə Şm.Koreyanın Ukrayna müharibəsinə yardımı məsələsi idi. O, bildirib ki, Rusiya Ukrayna ilə münaqişədə Şimali Koreyadan kömək istəməyib, Pxenyan isə heç vaxt kömək təklif etməyib.
"Şimali Koreya ilə qarşılıqlı müdafiə paktı qanunsuz “hərbi müdaxilə” olacağı təqdirdə tətbiq edilir, lakin “Ukrayna rejimi Rusiyaya qarşı qanunsuz olaraq müharibəyə başlamayıb. Ukrayna bizim müstəqil olaraq tanıdığımız Donetsk və Luqansk xalq respublikalarına qarşı hərbi təcavüzə başlaması buna əsas səbəb idi. Ukraynanın rus qüvvələrini Xarkov vilayətindən nəyin bahasına olursa-olsun çıxarmaq cəhdləri yenidən Ukrayna silahlı qüvvələrinə çox baha başa gələcək. Qərb Ukraynanı Rusiya qüvvələrini regiondan çıxarmağa sövq edir ki, o, sonradan “2024-cü ilin ən böyük uğuru” başlığı altına çıxış edə bilsin. Eyni zamanda, Rusiyanın Xarkova yaxınlaşmaq məqsədi yoxdur. Rusiya silahlı qüvvələri cəbhədə bütün mümkün hadisələrə hazırdır".
Ukrayna ilə sülh təşəbbüsləri
"Rusiyanın sülh danışıqları üçün ilkin şərtləri yerlərdəki vəziyyətdən asılı olaraq dəyişəcək. Rusiya sabahdan Ukrayna münaqişəsinin nizamlanması üzrə danışıqlara hazırdır, onun təklifləri “masanın üstündədir” və danışıqların harda aparılacağı önəmli deyil: Minsk, İstanbul və ya İsveçrə.
Lakin Kiyev rus qoşunlarının çıxarılmasını vacib ilkin şərtlər arasında saymağa davam edərsə, danışıqlar heç vaxt baş tutmayacaq”, - fikrini vurğulayan V.Putin, Qərbin Rusiyanın sülh təşəbbüsünə verdiyi cavabların da gözlənilən olduğunu söyləyib:
"Düşünürəm ki, bəzi nüfuzlu siyasətçilər mənim təkliflərimin kifayət qədər real, qərəzsiz və müqavilə tərəflərinin maraqlarına uyğun olub-olmaması barədə düşünəcəklər”.
NATO - nun Asiyada artan gücünə Putindən perspektiv
"NATO Asiyada fəallaşır, o, praktiki olaraq regionda mövcudluğunu artırır ki, bu da Rusiya üçün təhlükəsizliyinə təhdid yaradır və cavab tələb edir. Halbuki biz Asiyada nələrin baş verdiyini görürük: bir Qərb bloku qurulur. Biz buna cavab verməyə borcluyuq və bunu edəcəyik”, - Putin bildirib.
Cənubi Koreyanın narahatlığı
Koreya Respublikasının yeni Rusiya-KXDR müqaviləsi ilə bağlı narahatçılığı yoxdur, çünki Rusiyanın hərbi yardımı yalnız imzalayan tərəfə hərbi müdaxilə olduğu halda baş verəcək. Rusiya lideri bildirib. Cənubi Koreya Şimali Koreyaya qarşı təcavüz planlaşdırmır, bu isə “bu sahədə əməkdaşlığımızdan qorxmaq lazım deyil” deməkdir.
Rusiya nüvə doktrinasında mümkün dəyişikliklər xəbərlərinə isə Putin belə cavab verib:
"Rusiyanın strateji nüvə qüvvələri həmişə tam döyüş hazırlığı vəziyyətindədir və buna görə də hazırda Qərb ölkələrində görülənlər bizi az narahat edir. Lakin biz bunu diqqətlə izləyirik və hər hansı təhlükə artmağa başlayarsa, düzgün və proporsional cavab verəcəyik.
Bununla belə, dost olmayan ölkələr nüvə silahlarının aktivləşdirilməsi həddini aşağı salmaq üçün yeni silah növləri yaratmağa çalışırlar, ona görə də Rusiya hazırda nüvə doktrinasına düzəlişlər etməyi düşünür. Bu ona görədir ki, nüvə silahından istifadə həddinin aşağı salınması ilə bağlı yeni maddələr ilə aşağı gücə malik nüvə partlayıcı qurğular hazırlanır.
Bununla belə, Rusiyanın nüvə doktrinasına qabaqlayıcı nüvə zərbəsinin mümkünlüyü ilə bağlı maddə daxil etmək niyyəti yoxdur, çünki düşməni məhv etmək üçün cavab zərbəsi kifayət edəcək".
Qərbin təzyiqi
"Qərbin Şimali Koreyaya qarşı sanksiya rejimi olduqca humanitar anlayışa ziddir" - deyə Putin bildirib.
“ Biz hamımız birlikdə bu sanksiya rejimində necə və nəyi dəyişdirmək lazım olduğunu, ümumilikdə günün tələblərinə cavab verib-vermədiyini düşünməliyik”.
"ABŞ hökumətinin təzyiq və sanksiyalar siyasətinin intensivliyi onlar üçün həmişə elə də xeyrli nəticələr vermir. Bu, strateji baxımdan onlara zərər verir. Göründüyü kimi, Qərb Rusiyanı qorxutmaq və onu təslim olmağa məcbur etmək ümidi ilə intensivliyi gücləndirir, lakin bu, Rusiya dövlətinin minillik tarixinə son demək olacaq.
Deməli, belə bir sual yaranır: qorxmağın nə mənası var? Bu məsələdə yekun bir razılaşmaya gəlmək daha məntiqli olmazdımı?"
Putin əlavə edib ki, Rusiya sanksiyaların öhdəsindən gəlməyi öyrənib:
"Əslində, biz bütün sahələrdə uğur qazanırıq. Müəyyən çətinliklər var, amma bütün bu çətinliklərin həlli yolları da var".
Rusiya prezidenti Birləşmiş Millətlərin gələcəyini də toxunub:
Qlobal vəziyyət dəyişir və bu, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının islahatını zəruri edir. Bu təşkilat bir qrup xalqın qəbul etdiyi pərdəarxası qərarlara” deyil, “geniş konsensusa” əsaslanmalıdır. Əks halda, BMT Təhlükəsizlik Şurası mübahisələrin həlli üçün alət olmaq qabiliyyətini itirəcək".
(Qeyd: Araşdırma Rusiyanın "TASS" agentliyinə məxsusdur)
Əkbər Novruz
