Yaxın vaxtlarda Azərbaycanda özəl şirkətlərə istilik təchizatı sektorunda fəaliyyət göstərmək imkanı yaradılacaq.
Yeniliyin anonsunu energetika nazirinin müavini Elnur Soltanov Milli Məclisin Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin ötən gün keçirilmiş iclasında - "İstilik təchizatı haqqında" qanun layihəsi ilə bağlı ictimai dinləmədə verib.
Onun sözlərinə görə, qanun qəbul edildikdən sonra Azərbaycanda mərkəzi istilik sisteminə qoşulmaq - hazırda bu sektorda təbii inhisarçı olan "Azəristiliktəchizat" ASC-nin xidmətindən istifadə edib-etməmək mənzil mülkiyyətçilərinin öz iradəsindən asılı olacaq.
"Çoxmənzilli yaşayış binalarının sakinləri istilik xidmətindən istifadə etmək üçün həm "Azəristiliktəchizat"a müraciət edə, həm özəl şirkət tuta, həm də özləri şirkət yarada bilərlər. Belə olduqda artıq tarif müəyyən etməyin də mənası qalmır. Vətəndaşlar hər ayın sonunda istilik xərclərini öz aralarında bölüşdürə bilərlər. Təbii ki, sayğac quraşdırılana qədər. Bu mənada bizim bildiyimiz ənənəvi sistem dəyişir. Bu sahə daha liberal olur. Əsas məsələ odur ki, təchizatçının seçilməsi mənzil mülkiyyətçilərindən asılı olacaq, birini bəyənməsələr, digərini seçə bilərlər. Bu istiqamətdə onlara heç kim təsir edə bilməz", - deyə o qeyd edib.
Bəs Azərbaycan biznesi istilik təchizatı sektoruna maraq göstərəcəkmi?
“EDnews” xəbər verir ki, "Report" mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb.
Təcrübə göstərir ki, Azərbaycanda, o cümlədən paytaxt Bakıda heç də hamıya istilik xidmətini "Azəristiliktəchizat" göstərmir. Son illər tikilmiş yaşayış kompleksləri arasında həyətində qazanxana olanlar da var. Amma belə qazanxanalar vasitəsilə göstərilən xidmət sakinlərə elə də ucuz başa gəlmir və dövlətin müəyyən etdiyi tariflər burada heç bir əhəmiyyət kəsb etmir. Yəni, binanı tikən Mənzil-Tikinti Kooperativi istilik xidmətini də əlində saxlayır, vətəndaşlara istədiyi qiyməti diktə edir. Amma bunu özəl sektorun xidməti kimi təqdim etmək düzgün olmazdı.
Əksər göydələnlərdə isə sakinlər evlərini kombi sistemi ilə qızdırırlar. Bu formada istilik də baha başa gəlir, sadəcə burada vətəndaşların xərclərlə manevr etmək imkanları var. Yəni, insanlar kombini yalnız onlara lazım olanda yandıra, onun dərəcəsini tənzimləyə, bununla da bacardıqca istilik xərclərini azalda bilərlər.
Kommunal sahə üzrə mütəxəssis Nüsrət Qasımov isə deyir ki, Azərbaycanda ümumiyyətlə mərkəzi istilik sistemi özünü doğrultmur və o, tarixə qovuşmalıdır: "Bu infrastrukturun 33 il ömrü var. Nəzərə almalıyıq ki, bizdəki mərkəzi istilik sisteminin təməli Sovet dövründə qoyulub. Odur ki, sistem artıq köhnəlib, istilik boruları qalın asfalt qatının altındadır. Onları təmir etmək üçün az qala bütün şəhəri qazmaq lazımdır. Belə yanaşmanın hər hansı iqtisadi səmərəsi ola bilməz”.
Onun sözlərinə görə, köhnə infrastruktur böyük investisiya qoyuluşu tələb etdiyindən özəl sektorun bu sahəyə maraq götərəcəyi inandırıcı görünmür: "Qazanxana işlətmək iqtisadi cəhətdən səmərəli deyil. Təkcə bir qazanxanada 4 ocaqçı işləməli, onlara maaş verilməlidir. Bunun işıq, qaz, su və digər xərcləri də var. Odur ki, hər il “Azəristiliktəchizat”ın digər dövlət müəssisələri qarşısında milyonlarla manat kreditor borcu yaranır. Bu məsələnin ekoloji tərəfi də var. Qazanxanada tam yanma təmin olunmadığına görə, atmosferə zərərli maddələr buraxır. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan qlobal miqyasda iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizə təşəbbüsləri ilə çıxış edir və karbon qazı emissiyasının azaldılması üzrə üzərinə öhdəlik götürüb”.
Ekspert hesab edir ki, yeni qazanxanaların tikintisi üçün yer tapmaq özü də müşkül məsələdir: “Bu gün əksər hallarda bir bina digərinin yanında tikilir. Boş ərazi tapmaq çox çətindir”.
Bununla belə, N.Qasımov əhaliyə seçim verilməsinin tərəfdarıdır, amma onun fikrincə, bu gün evlərdə quraşdırılan kombilərin alternativi yoxdur: "Kombi "ağıllı" sistemlərlə təchiz olunmuş təhlükəsiz cihazlardır. Mərkəzi istilik sitemindən ən böyük üstünlüklərindən biri istənilən vaxt istifadə üçün hazır olmasıdır, hər hansı qrafikə bağlı deyil. O, elektrik enerjisi ilə işləyən ariston tipli su qızdırıcılarından da sərfəlidir. Çünkü sonuncu kifayət qədər enerji sərfiyatına səbəb olur”.
