Economist jurnalı Çinin bu ilin ilk yarısında etdiyi böyük alışlarla xüsusilə neft, təbii qaz, mis və taxıl sahələrində ciddi ehtiyatlar yaratdığına diqqət çəkərək, bunun yeni geosiyasi gərginliklərin xəbərçisi olduğunu iddia edib.
Ednews economist jurnalına istinadən xəbər verir ki, məqalədə mümkün münaqişə zonası kimi Cənubi Çin dənizi göstərilib. Məqalədə bu “nəhəng” ehtiyatların gələcək üçün problemə işarə etdiyi və “Çinin arxasınca getdiyi qaynaqların uzun sürən münaqişədə sağ qalmaq üçün istifadə etməli olacağı qaynaqlar olduğu” ifadə edildi.
Dünyanın ən böyük əmtəə idxalçısı olan Çin bu ilin birinci yarısında böyük alışlarını davam etdirərək böyük neft, təbii qaz, mis və taxıl ehtiyatı yaratdı. İqtisadiyyatına olan təzyiqlərə baxmayaraq, ölkənin etdiyi alışlar, bəzi seqmentlərə görə, qiymət meyllərini izləyərək, gələcəyə zəmanət verməyə hazır olmaq məqsədi daşıyır.
Dəmir filizi, mis və qaz ehtiyatları artır
Çinin dəmir filizi idxalı ilin ilk yarısında 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə yüzdə 6,8 güclü artım göstərərək 611,18 milyon tona çatıb. İdxaldakı artım daha çox polad istehsal etmək üçün deyil, ehtiyatları bərpa etmək üçün istifadə edilmişdir. İlin ilk altı ayında ümumi təbii qaz idxalı 14,3% artaraq 64,65 milyon tona çatıb. 2024-cü ilin birinci yarısında emal olunmamış mis idxalı 6,8 faiz artaraq 2,76 milyon tona çatıb ki, bu da nisbətən güclü göstərici kimi görünür. Maraqlıdır ki, kömür idxalı birinci yarımillikdə 12,5 faiz artaraq 249,57 milyon tona çatıb.
“The Economist” qəzetinin ötən həftə dərc etdiyi məqaləyə görə, Çinin xam neft ehtiyatları gündə 900 min barel artır və ehtiyatı 1,3 milyard barrelə çatıb. Bu, ölkənin 115 günlük idxal ehtiyacını ödəməyə kifayət edir və hökumət şirkətlərə bu yığılmanı sürətləndirməyi tapşırıb. Çinin anbarında həmçinin 25 milyard kubmetr təbii qaz var və 2030-cu ilə qədər 85 milyard kubmetr təbii qaz anbarına sahib olmaq yolundadır.
“The Economist” yazır ki, “Kütləvi yeni taxıl, təbii qaz və neft ehtiyatları qarşıda problemlərin olduğunu göstərir” və əlavə etdi ki, “Çinin arxasınca düşdüyü resurslar uzun sürən münaqişədən sağ çıxmaq üçün lazım olacaq resurslardır”. Xüsusən də Çinin Cənubi Çin dənizinə nəzarəti ələ keçirmək üçün hərbi gücdən istifadə edə biləcəyinə münasibəti və qlobal geosiyasi gərginlik ölkənin müharibəyə hazırlaşdığına dair şərhlərə səbəb olur.
Buğda ehtiyatlarının 51%-nə sahibdir
Dünya əhalisinin təxminən 17 faizinə ev sahibliyi edən Çin hazırda dünya buğda ehtiyatının təxminən 51 faizini, qarğıdalının 70 faizini və düyünün 70 faizini təşkil edir. Hesablamalara görə, bu, ölkənin ən azı bir illik tələbatını ödəməyə kifayət edir. Çin həmçinin 2018-ci ildəkindən iki dəfə çox, 44 milyon ton soya ehtiyatı toplayıb.
Xəyal
