Azərbaycan və Ermənistanın itkin düşmüş şəxslər üzrə dövlət komissiyalarının nümayəndələri arasında növbəti görüş baş tutub. Humanitar formatda keçirilən bu görüşdə tərəflər münaqişə dövründə itkin düşmüş şəxslərin taleyinin müəyyənləşdirilməsi, məlumat mübadiləsi, axtarış tədbirlərinin əlaqələndirilməsi kimi məsələləri müzakirə ediblər. Hər iki tərəf humanitar dialoqun davam etdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb və gələcək təmaslara açıq olduqlarını bildirib.
Analitik şərh:
Bu cür görüşlər tərəflər arasında rəsmi siyasi dialoq olmasa da, humanitar sahədə münasibətlərin qorunub saxlanmasına xidmət edən mühüm vasitədir. İtkin düşmüş şəxslərin taleyinin aydınlaşdırılması, xüsusilə 1990-cı illərdə və 2020-ci ildə baş verən müharibələr nəticəsində yüzlərlə ailənin üzləşdiyi travmatik suallara cavab tapmaq baxımından, həm də beynəlxalq humanitar hüququn tələbləri kontekstində olduqca vacib məsələdir.
Humanitar dialoqun əhəmiyyəti:
Tərəflər arasında birbaşa siyasi danışıqların dayanması fonunda bu cür humanitar təmaslar güvən quruculuğu baxımından potensial daşıyır.
Bu görüşlər vasitəsilə həm Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi (BQXK), həm də digər beynəlxalq təşkilatlar aralıq mexanizmlər kimi çıxış edə bilər.
Azərbaycan üçün xüsusilə itkin düşmüş 3900-dən çox şəxsin taleyinin aydınlaşdırılması dövlət siyasətində prioritet məsələlərdəndir.
Görüşün kontekstual əhəmiyyəti:
2023-cü ilin sonu və 2024-cü ilin əvvəllərindən etibarən Bakı və İrəvan arasında sülh müqaviləsi ilə bağlı danışıqlarda nisbi irəliləyişlər olsa da, hələ də əsas məsələlər üzrə yekun razılıq əldə edilməyib.
Bu fonda belə texniki-humanitar səviyyədə təmaslar, sülhə hazırlıq mühiti baxımından dəyərləndirilə bilər.
Tərəflərin "ailələrin maraqları naminə gələcək təmaslara hazırıq" bəyanatı, dövlətlərarası etimadın cəmiyyət səviyyəsində qurulması baxımından da diqqətəlayiqdir.
Nəticə:
İtkin düşmüş şəxslərlə bağlı keçirilən bu görüş, Azərbaycan və Ermənistan arasında münaqişədən sonrakı dövrün humanitar problemlərinin həlli istiqamətində mühüm addımlardan biridir. Bu, həm də tərəflərin birbaşa olmasa da, diplomatik dildə humanitar müstəvidə danışa bilməsinin göstəricisidir. Davamlı dialoq və beynəlxalq vasitəçilik, bu prosesin effektivliyini artırmaq üçün əsas alətlərdir.
Fatimə Şükürova // EDnews
