İqlim dəyişikliyi qlobal miqyasda ətraf mühit və iqtisadiyyat üzərində ciddi təsirlər göstərərək davamlı inkişafı zəruri edir. COP29 konfransı bu məsələlər üzrə konkret qərarların müzakirəsi üçün mühüm platformadır və qəbul edilən qərarlar, xüsusilə turizm sektorunun inkişafında yeni yanaşmalar tələb edir.

Azərbaycan zəngin təbiəti və turizm potensialı ilə bu qərarların tətbiqindən faydalanaraq ekoturizm və davamlı turizmi inkişaf etdirə bilər. Eyni zamanda, bu təşəbbüslər regionların sosial-iqtisadi dirçəlişini dəstəkləmək və ölkənin turizm brendini gücləndirmək üçün mühüm imkanlar təqdim edir. 

Hotellər və Restoranlar Assosiasiyasının, Azərbaycan Ekoturizm Assosiasiyasının İdarə Heyətinin sədri Samir Dübəndinin mövzu ilə bağlı müsahibəsini təqdim edirik.

Samir bəy, COP29-un iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qərarlarının Azərbaycanın turizm sektoru, xüsusilə dağ və ekoturizm sahələrinə təsiri necə ola bilər?

COP29-un iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qəbul etdiyi qərarlar Azərbaycanın turizm sektoruna, xüsusilə dağ və ekoturizm sahələrinə ciddi təsir göstərə bilər. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur kimi ekoloji cəhətdən zəngin bölgələr COP29 prinsipləri əsasında daha da inkişaf etdirilə bilər. Bu qərarlar ekoturizm fəaliyyətlərinin ekoloji standartlara uyğun təşkilini təmin edərək həm təbii ehtiyatların qorunmasına, həm də bu sahənin turizm sektorunda daha mühüm yer tutmasına şərait yarada bilər. Azərbaycanın dağlıq əraziləri, o cümlədən Milli Parklar ekoturizmin genişləndirilməsi üçün unikal imkanlar təklif edir.

COP29-dan sonra regionlarda davamlı turizmin inkişafı üçün hansı addımlar atılmalıdır və bu, yerli sahibkarların iqtisadi vəziyyətinə necə təsir edə bilər?

COP29-dan sonra regionlarda davamlı turizmin inkişafı üçün əsas addımlar arasında yaşıl texnologiyaların tətbiqi, bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə və ekoloji turizm infrastrukturunun yaradılması yer almalıdır. Yerli sahibkarlar üçün xüsusi maliyyə dəstəyi proqramları və təlimlər təşkil olunaraq onların ekoturizm sahəsinə marağı artırılmalıdır. Bu addımlar təkcə ətraf mühitin qorunması ilə məhdudlaşmayıb, həm də yerli icmaların iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdıracaq, kənd yerlərində sahibkarlığın inkişafına təkan verəcəkdir.

Azərbaycanın turizm bölgələrində enerji səmərəliliyinin artırılması və yaşıl infrastrukturun genişləndirilməsi üçün COP29 qərarlarının təsirini necə dəyərləndirirsiniz?

COP29-un qərarları Azərbaycanın turizm bölgələrində enerji səmərəliliyinin artırılması və yaşıl infrastrukturun genişləndirilməsi üçün yeni imkanlar yaradır. Milli Parklar və turizm rekreasiya zonalarında yaşıl enerji mənbələrindən istifadə edilməsi və ekoloji baxımdan davamlı infrastrukturların qurulması prioritet olmalıdır. Bu yanaşma həm xərclərin azaldılmasına, həm də turizm məkanlarının ekoloji dəyərinin artırılmasına kömək edəcəkdir. Turizm obyektlərinin bərpa olunan enerji ilə təmin olunması Azərbaycanın beynəlxalq turizm bazarındakı mövqeyini gücləndirə bilər.

Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 10 Milli Park ölkənin ekoturizm potensialının əsasını təşkil edir. Bu parklar ölkə ərazisinin təxminən 5%-ni əhatə edir və COP29 qərarları əsasında enerji səmərəliliyi, infrastruktur inkişafı və ekoturizm fəaliyyətlərinin artırılması ilə yeni səviyyəyə qaldırıla bilər. Milli Parklar həm turistlərin diqqətini cəlb etmək, həm də təbiəti qorumaq üçün əhəmiyyətli mərkəzlərə çevrilə bilər. İşğaldan azad edilmiş Qarabağ və Şərqi Zəngəzur torpaqları da ekoturizm baxımından böyük imkanlar təqdim edir. Bu bölgələr yaxın gələcəkdə zəngin təbiət ehtiyatları ilə beynəlxalq turizm bazarında xüsusi yer tuta bilər.

COP29-un nəticələri Azərbaycanda turizm sektorunda marketinq strategiyalarına təsir edə bilərmi?

COP29-un nəticələri Azərbaycanın turizm sektorunun marketinq strategiyalarına əhəmiyyətli təsir göstərə bilər. İqlim dəyişikliyi və ekoturizm mövzularının ön planda olduğu marketinq kampaniyaları Azərbaycanın "yaşıl turizm" destinasiya kimi təqdim olunmasını asanlaşdıracaq. Xüsusilə xarici turistlər üçün ekoloji məsuliyyətli turizm məkanlarının reklam edilməsi Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmasını artıracaqdır. Marketinq strategiyalarında COP29-un qərarlarına uyğun olaraq Azərbaycanın davamlı turizm sahəsindəki nailiyyətləri xüsusi vurğulanmalıdır.

Azərbaycanın geniş turizm potensialını nəzərə alaraq “Davamlı Turizm Konsepsiyası” hazırlanması məqsədəuyğun hesab edilir. Bu konsepsiya COP29-un qərarlarına uyğun şəkildə enerji səmərəliliyinin artırılması, yaşıl infrastrukturların qurulması və yerli icmaların maraqlarının qorunmasını təmin edəcək. Həmçinin, konsepsiyanın həyata keçirilməsi Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə ekoturizm destinasiyası kimi tanınmasına töhfə verəcəkdir. Bu konsepsiya həm iqtisadi, həm də ekoloji davamlılıq baxımından əhəmiyyətli addım olacaqdır.

Ötən bir il ərzində Azərbaycanın turizm ekosistemi nəzərdə tutulan inkişafa nail ola bildimi?

Ötən bir il ərzində Azərbaycanın turizm sektoru pandemiyadan sonra nəzərəçarpan bərpa prosesi nümayiş etdirsə də, hələ də həll olunmamış problemlər mövcuddur. Enerji səmərəliliyinin artırılması, yerli sahibkarların dəstəklənməsi və yaşıl infrastrukturun inkişafı sahəsində daha çox iş görülməlidir. Turizm sahəsində nəzərdə tutulan məqsədlərə nail olmaq üçün davamlı turizm prinsiplərinə uyğun strategiyaların daha geniş tətbiqi vacibdir.

Hansı problemlər hələ də qalmaqdadır və nə edilməlidir?

Azərbaycanın turizm sektorunda enerji səmərəliliyinin aşağı səviyyədə olması, ekoloji təbliğatın çatışmazlığı və sahibkarlara yetərli dəstəyin göstərilməməsi kimi problemlər hələ də qalmaqdadır. Bu problemlərin həlli üçün dövlət və özəl sektor arasında əməkdaşlıq gücləndirilməli, yaşıl texnologiyaların tətbiqi genişləndirilməli və ekoturizm layihələrinə sərmayələr artırılmalıdır. İşğaldan azad edilmiş torpaqlarda ekoloji mədəniyyətin təşviqi və turizm infrastrukturunun inkişafı da əsas prioritetlərdən biri olmalıdır.

Müəllif : Gülbəniz Hüseynli

Mənbə: Metbuat.az 

Məqalə Medianın İnkişafı Agentliyinin (MEDİA) maliyyə dəstəyi ilə “Regionların sosial-iqtisadi inkişafının təşviq edilməsi” mövzusu üzrə hazırlanmışdır.