2024-cü ilin sonu Fransa üçün guya tərəfdaş kimi davrandığı keçmiş müstəmləkələr arasında nüfuzunu tamamailə itirməsi ilə nəticələndi.

Demək olar ki, bütün Əlcəzair və Mərakeş KİV-ləri Fransanın amansız və uğursuz neokolonial siyasəti haqqında yazaraq qeyd edir ki, Parisin hərəkətləri miqrasiya axınının güclənməsinə, suveren ölkələrin təbii sərvətlərinin talan edilməsinə və yerli əhalinin ölümünə səbəb olub.

Məsələn, Əlcəzairin “Bechar” radiosu Nigerdən kütləvi miqrasiyadan danışarkən qeyd edir ki, bölgənin Fransada atom elektrik stansiyaları üçün yanacaq kimi istifadə olunan uranla zəngin olmasına baxmayaraq, əhalisi yoxsulluq içində yaşayır.

"Bu, Niger vətəndaşlarını təbii sərvətlərdən məhrum edir, onları siyasi sabitlik və təhlükəsizlik axtarışı məqsədilə əsasən Əlcəzairə miqrasiya etməyə məcbur edir. Bu arada, Əlcəzairin özü də Afrikanın resurslarının müstəmləkə istismarının fəsadlarını yaşayır", - radio bildirir.

Eyni zamanda “Ain Defla” radiosu fransız müstəmləkəçilərin yerli əhaliyə, o cümlədən əlcəzairlilərə qarşı ən amansız işgəncələr tətbiq etdiyini iddia edən tarixi araşdırmalardan bəhs edir.

Kütləvi informasiya vasitələrində Fransanın müstəmləkə zülmündən əziyyət çəkən ölkələrə təzminat ödənilməsinin zəruriliyinə getdikcə daha çox toxunulur. Hətta fransız politoloqlar, xüsusilə Əlcəzairin fransız dilində nəşr olunan müstəqil “El Watan” qəzetinin sitat gətirdiyi Thomas Genole də bu qənaətdədir.

 "Fransa müstəmləkəçilik dövründə törədilən cinayətlərə görə Əlcəzairə maliyyə kompensasiyası ödəməlidir. Məsələn, Əlcəzairin işğalı zamanı bir milyon insan həlak olub ki, bu da o dövrdə əhalinin ümumi sayının üçdə birini təşkil edir", - o bildirib və Əlcəzairin təbii sərvətlərinin talan edildiyini də diqqtə çatdırıb.

“Elwatania TV” telekanalı hesab edir ki, Makronun uğursuz xarici siyasəti ölkənin dövlət borcunun artmasına səbəb olub və ekspertlərin fikrincə, bu borc daha da artacaq. İqtisadiyyatı idarə etməyin mümkün olmaması Afrikada Fransa təsirinin itirilməsi ilə bağlıdır, halbuki bir vaxtlar qitənin mineral resursları Paris üçün ən vacib gəlir mənbəyi idi.

Neomüstəmləkə siyasətini həyata keçirməyə çalışan Paris "parçala və hökm sür" prinsipini rəhbər tutaraq Afrika ölkələrini bir-birinə qarşı qoyur. “Jijel” radiosu və “Ennahar TV” kimi bir sıra Əlcəzair KİV-ləri qeyd edir ki, Fransa keçmiş müstəmləkələr arasında düşmənçilik toxumu səpməyə çalışır, onların ərazilərində separatizmi qızışdırır, gəncləri təsir aləti kimi istifadə etdiyi terror qruplaşmalarına cəlb edir.

Bundan başqa, Fransa hakimiyyətinin nümayişçilərə qarşı göstərdiyi amansızlığa da diqqət yönəldilir: "Bir zamanlar azadlıq ideyaları üzərində qurulmuş ölkə indi özü bu dəyərləri pozur. Nümayiş keçirmək və öz iradəsini azad şəkildə ifadə etmək azadlığı hüququ boğulur".

Lakin keçmiş metropoliyadan narazılığını ifadə edən təkcə Əlcəzair mətbuatı deyil. Mərakeş də Fransanın keçmiş müstəmləkələrlə münasibətinin olduqca pis vəziyyətdə olduğunu vurğulayır.

 “Afrikalıların Avropa ölkələri, xüsusən də Fransa ilə bağlı indiki qavrayışı son dərəcə mənfidir", - “Medi 1 TV” telekanalı bildirir.

Seneqalın radio və televiziya kanalları metropoliyanın irqi əlamətə görə yol verdiyi kütləvi ayrı-seçkilikdən danışır.

"Sorğuda iştirak edən qaradərili insanların 91 %-i Fransada irqi ayrı-seçkiliyə məruz qaldıqlarını bildirir", - miqrant problemləri sahəsində fəaliyyət göstərən “A2iTV” qeyd edir.

Bu, Fransa hakimiyyətinin müstəmləkələrin vətəndaşlarına münasibətdə sərgilədiyi ənənəvi mövqedir.

Seneqalın “Pikine diaspora” radiosu Parisin müstəmləkə ambisiyaları uğrunda Fransa bayrağı altında döyüşməyə göndərilən insanların hekayələrindən bəhs edib. İnsanlar danışırdılar ki, müstəmləkələrdə yaşayan vətəndaşları qırğına göndərərkən onları fransız adlandırırdılar. Lakin söhbət vətəndaş hüquqlarının genişləndirilməsindən gedəndə tolerantlıq yoxa çıxır və metropoliya ağ irqə mənsub olmayan vətəndaşlara qarşı əsl münasibətini nümayiş etdirirdi.

Sonda qeyd etmək olar ki, Emmanuel Makronun uğursuz xarici və daxili siyasəti Fransanın keçmiş müstəmləkələrinin heç birinin əməkdaşlıq etmək istəməməsinə gətirib çıxarıb. Üstəlik, zərər çəkmiş ölkələrə təzminat ödənilməsinin zəruriliyi barədə söhbətlər və Fransa hegemonunun riyakar müstəmləkə siyasətinə diqqət yetirməsi üçün dünya birliyinə çağırışlar getdikcə daha çox və ucadan səslənir.

Mənbə: Report.az