Bu gün Yaponiyada Parlament seçkiləri keçirildi. Seçkilərin nəticəsi isə gözlənilən kimi hazırki hökümətin xeyrinə oldu. Ancaq gözlənilənin əksinə, LDP konstitusion çoxluğu əldə edə bilmədi.
Yaponiyanın hakim partiyası 15 ildən sonra ilk dəfə parlamentdə əksəriyyətini itirdi. Bazar günü keçirilən ümumi seçkilər yeni baş nazir Şigeru İşibaya iqtisadi problemlər və bir sıra siyasi qalmaqallar fonunda ciddi zərbə vurdu.
Milli teleradio şirkəti NHK-nın məlumatına görə, hakim Liberal Demokrat Partiyası (LDP) və onun koalisiya tərəfdaşı Komeyto 465 yerlik aşağı palatada cəmi 215 yer qazandılar ki, bu da əksəriyyət üçün tələb olunan 233 yerdən azdır.
Bu gün əldə olunan nəticə 2009-cu ildən bəri LDP-nin Seimin aşağı palatasında əksəriyyətini itirdiyi ilk haldır. 1955-ci ildə qurulandan bəri demək olar ki, fasiləsiz ölkəni idarə edən LDP mühafizəkar siyasi güc kimi tanınır.
NHK-nin məlumatına görə İşiba seçicilərin onun partiyasına “ağır cəza” verdiyini bildirib.
Seçkilərdən əvvəl LDP və onun kiçik tərəfdaşı Komeyto 279 sabit mandatla əksəriyyətə malik idilər, LDP isə bu mandatların 247 –sini almışdı. Bu günkü seçkilərdə isə LDP cəmi 191 yer qazana bildi. LDP-nin əsas rəqibi Yaponiya Konstitusiya-Demokrat Partiyası (YKD) isə keçən seçkilərdə qazandığı 98 yerə qarşı bu dəfə 148 mandat qazandı. YKD-nin lideri Yoşihiko Noda mətbuat konfransında bildirib: “Bizim məqsədimiz hakim partiyanın əksəriyyətini sarsıtmaq idi. Biz bunu bacardıq.”
Keçmiş müdafiə naziri İşiba ötən ay partiya lideri seçiləndən sonra növbədənkənar seçkilər təyin etdi ki, ictimai mandatını gücləndirsin. Seçkilərin nəticəsi isə İşibanın indi də hökumət qurmaq üçün mübarizə aparacağını göstərir.
Hakimiyyətdə qalmaq üçün LDP digər partiyaları koalisiyaya cəlb edə və ya azlıq hökuməti ilə idarəetməyə cəhd göstərə bilər. Amma nəticəsindən asılı olmayaraq hər iki variant İşibanın baş nazir postundakı varlığını təhlükə altına qoyur.
Seçkilərdən əvvəl LDP böyük siyasi qalmaqallar və iqtisadi böhrana görə ictimai narazılıqla üzləşmişdi. Siyasi fondlarda sənədləşdirilməmiş milyonlarla dolların, həmçinin gəlirlərini düzgün bəyan etməyən bəzi parlamentarilərin üzə çıxmağə böyük maliyyə qalmaqalı yaratmışdı ki, bu da partiyanın ictimai nüfuzuna ciddi zərbə vurmuşdu.
Keçmiş baş nazir Fumio Kişida atmosferi yumuşaltmaq məqsədilə bir neçə nazirin yerini dəyişmiş, öz aralarında qruplaşan LDP fraksiyalarını da buraxmışdı. Amma buna baxmayaraq Kişida istefa tələbləri ilə üzləşdi buna görə də avqust ayında ikinci müddətə sədrliyə namizəd olmayacağını açıqladı.
Siyasi veteran İşiba aşağı gəlirli ailələrə maliyyə dəstəyi, minimum əmək haqqının artırılması və regionların inkişafını vəd edib. O, həmçinin real əmək haqqının artımına nail olmaq üçün yüksək inflyasiyadan “tam çıxışı” təmin edəcəyinə də söz verib.
İşiba, Asiyada artan təhlükəsizlik problemləri, o cümlədən Çinin daha aqressiv olması və Şimali Koreyanın hərbi güc nümayişləri fonunda ABŞ-la münasibətlərin möhkəmləndirilməsini prioritet elan edib. ABŞ- Yaponiya tərəfdaşlığı uzun müddətdir ki, Asiya-Sakit Okean regionunda ABŞ strategiyasının mərkəzindədir və İşibanın sələfi Kişida bu il Yaponiya ilə əsas müttəfiqi arasında müdafiə əməkdaşlığını genişləndirmişdi. İşiba isə ABŞ-ın hərbi bazalarına daha çox nəzarət də daxil olmaqla, daha balanslı münasibətləri müdafiə edirdi.
Müdafiə naziri olaraq İşiba təhlükəsizlik məsələlərində sərt mövqedə dayanmış və hətta Asiya üçün NATO-nun təhlükəsizlik alyansına bənzər hərbi blok yaratmağı da təklif etmişdi, lakin bu təklif ABŞ tərəfindən rədd ediləndən sonra o, bu ideyadan imtina etmiş kimi görünür.
Xatırladaq ki,Yaponiyanın konformizmə yüksək qiymət verdiyi siyasi mühittində İşiba öz partiyasını tənqid etməkdən çəkinmədiyi üçün partiyadaxili seçkidə autsayder hesab olunurdu. Amma cəsarəti ona LDP daxilində güclü düşmənlər qazandırmaqla bərabər onu sıravi üzvlər və cəmiyyət arasında populyarlaşdırdı.
