İrəvan uzun müddətdir ki, KTMT-dən çıxmaq niyyətindədir. Hətta Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan payızdan gec olmayaraq Avropa İttifaqına üzv olmaq üçün müraciət edəcəyini açıqlayıb.

Bəs bu baxımdan avropalılar və Aİ bu addımı və imkanı necə qiymətləndirir və ya dəyərləndirir? 

Ednews məsələ ilə bağlı bir sıra Avropalı ekspertlərlə sorğu keçirib:

Dunay Regionu və Mərkəzi Avropa İnstitutunun (IDM) direktoru və Bratislavadakı GLOBSEC Siyasət İnstitutunun Qlobal Avropa Mərkəzinin əməkdaşı Sebastian Şeffer:

“Bu barədə 2009-cu ildə Şərq Tərəfdaşlığının başladığı “Siyasət Sənədi”ndə qeyd etmişdim. Zənnimcə İttifaqa əlavə olaraq altı ölkəyə ən azı üzvlük perspektivi verilməlidir. Biz uzun müddətdir hələ də altı ölkənin Aİ-yə qoşulmasını gözləyirik. Hərçənd bir məsələ var ki, Ermənistan təbii ki, yaxın gələcəkdə Aİ-yə daxil olmağa hazır deyil. Lakin biz İrəvandan üzvlük üçün mümkün müraciəti alqışlamalıyıq. Biz bir tərəfdən Gürcüstana namizəd statusu təklif edib, sonra Ermənistanı kənarda qoya bilmərik. Bu, Brüsseldə etimadı sarsıda bilər. Ələxsus daha önəmlisi, bu addım həm də Moskvaya siqnal göndərəcək. Avropaya inteqrasiya - seçim azadlığı və onun dəyərləri Kremldən onları məhv etmək üçün bütün zorakı üsullara baxmayaraq hələ də cəlbedicidir”.

Britaniyalı politoloq Neil Uotson:

“Aİ ilə Ermənistan arasında ticarət baxımından artıq sıx əlaqələr var və mən inanıram ki, Aİ-yə üzvlük bir çox İttifaq üzvləri, xüsusən də Fransanı artıq Cənubi Qafqazda öz forpostu hesab edənlər tərəfindən alqışlanacaq. Yeganə məsələ ondan ibarətdir ki, bəzi Aİ ölkələri, xüsusən də əvvəllər “Dəmir Pərdə”nin o biri tərəfində olanlar bunu Rusiyaya qarşı təxribat və rəsmi olaraq ona qarşı başqa cəbhə yaratmaq kimi qiymətləndirə bilərlər. Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin təsiri böyük olduğundan, onlar Ermənistanın Aİ-yə üzvlüyünə müəyyən təlaşla baxa bilərlər”.

Alman siyasi şərhçi Brendan Freyser:

“Ermənistanın Aİ-yə qoşulmaq cəhdləri hərçənd başa düşüləndir. KTMT-dən çıxması təqdirdə özlərini təminata almaq istəyirlər. Lakin maraqlısı odur ki, hakim təbəqə üzvlərindən fərqli düşüncələr də eşidirik. Bir qisim KTMT-də qalacaqlarını, digər bir qisim isə artıq orada olmadıqlarnı vurğulayırlar. Belə olduqda hakim sferada siyasi dilemmalar yaranır. Ona görə də proses bu qədər uzun davam edə bilməz. Lakin vurğulanmalı olan məsələ odur ki, Gürcüstanın namizədlik statusunu nəzərə alarsaq, Ermənistana, hətta Azərbaycana belə təkliflərini gələcəyini gözləmək olar. Doğrudur, Avropada bir çox aparıcı ölkələr Azərbaycana tamamilə qarşı bir siyasət oxunu sürdürür və normalda Aİ-nin də Alyansa qoşulma təklifi etdiyini görmürük. Ona görə ki, normalda üçüncü dünya ölkələri iqtisadi sferadan heç bir sağlam təminat vermir deyə, bundan çəkinirlər. Hərçənd hər üç ölkə əsasən də Azərbaycanın İttifaqa verə biləcəyi töhfələr olduqca çoxdur. Lakin sonda nəticəyə və reallığa baxarsaq, Rusiya ilə sərhəd olmaq, hər 3 Cənubi Qafqaz ölkəsinin Aİ prinsiplərinə də tam uyğun olmaması bu ehtimalları olduqca azaldır. Ermənistan isə reallığa baxıb, Azərbaycan ilə sülh şəraitinə keçməyi əsas prioriteti etməlidir”.

Əkbər Novruz