Son zamanlar dəm qazından boğulanların sayı durmadan artır. Bunu bir sıra səbəblərlə əlaqələndirirlər. Problemin əsas səbəbi kimi təbii qazda qatqıların olması göstərilir.
Məsələ ilə bağlı Ednews-a kommunal xidmətlər üzrə ekspert Nüsrət Qasımov bildirib ki, təbii qazın təmizlənməməsi haqda yayılan xəbərlər cəmiyətdə müxtəlif şübhələr yaradır.
“Lakin bunu sübut edəcək dəlil yoxdur. Bu yalnız laboratoriya analizləri ilə müəyyən edilir. Bu isə mənim yox Azərqazın borcudur ki, yoxlanış üçün müxtəlif yerlərdən analizləri laboratoriyaya göndərsin. Qaz sərfiyyatı 10- 15 il bundan əvvəlki illərə nəzər saldıqda görərik ki, qaz sərfiyyatı 4,5 dəfə artıb. Zavodda da elə böyük dəyişikil olmayıb, rekanstruktiv işlər getməyib. Bu səbəblə də qazın tərkibinin yetərincə yoxlanıb, tam qurudulması onu lazım standartlara uyğun gətirilməsi halına salınması məndə şübhə doğurur. Qazda qatqı olmalıdır. Amma həmin qatqılar da lax yumurta kimi iy verir. Bunun da səbəbi qaz sızması olanda insanların çöldən evə daxil olduqda hiss etməsidir”.
Ekspert qeyd edib ki, yayda hər 1000 kb metra 8 qr, qışda 16 qr qatılır ki, bu da zəhərləyici həddə deyil. Onun sözlərinə görə, insanların kütləvi şəkildə ölməsinin səbəblərini dərindən araşdırıb kökünü kəsmək lazımdır.
“Əsas səbəb Azəriqazın gedib qaz istehlakçıları ilə təmasda olmaması, yerində onlara xidmət göstərməməsi, cihazlara müdaxilə edilib edilməməsini yoxlamamasıdır. Əhali bu boşluqdan istifadə edir. Ya bilmədiyindən, ya da məlumatsızlıqdan müxtəlif fəsadlar törədir. Naşı ustalara iş gördürürlər. Ümumiyyətlə qaz kəmərinə Azəriqazdan başqa heç kimin müdaxilə etmə, qaz cihazlarını artırma ixtiyarı yoxdur”.
Mütəxəssis bundan başqa əsas səbəblərdən də danışıb. O, bildirib ki, dəm qazından boğulmaların əsas səbəbi kimi tüstü bacalarının təmizlənməməsidir.
“Ən azından 3 aydan tüstü bacaları təmizlənməlidir. Kooperativ idarələr, jeklər, Azəriqaz, FHN kimi qurumlar bacaların təmizlənməsini onların səlahiyyətində olmadığını bildirirlər. Heç kim məsuliyyəti üzərinə götürmür camaat neyləməlidir? Bir şirkət var o da 20 manata təmizləyir. Tüstü bacası və vintelyasiya kanalının ikisini bir yerdə təmizləmək 40 manata başa gəlir. Təqaüdçü bunu necə çatdırsın? Son 1 ayda dəm qazından 27 adam həlak olub. Buna səbəb isə tüstü bacasının təmizlənməməsi olub. Bəzən küləyin sürəti 30,35 metra çatır. Bu zaman onun yaratdığı təzyiq yanan qazın təzyiqindən qat-qat yuxarı olur. Məhz o səbəbdən dəm qazı arxaya təpərək küləyin təsirindən içəri dolur. Bu zaman zəhərləyici maddə olan karbon monooksid 7 dəqiqəyə insanı öldürür. Mən kimyaçıları, köhnə qaz mütəxəsislərini, alimləri, kanallarda ucuz şoular göstərib camaatın ovqatını korlamaqdansa, bu mövzuları müzakirə etməyə çağırıram”.
Afaq
