Ötən gün ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampa qarşı sui-qəsd cəhdi baş verdi və xoşbəxtlikdə sadəcə qulağından yaralandı, lakin ABŞ siyasi tarixində bunu çoxlu nümunələri var.
Ednews siyahını təqdim edir:
- ABŞ-ın 16-cı prezidenti Abraham Linkoln (1861-1865) 15 aprel 1865-ci ildə Vaşinqtonda sui-qəsd nəticəsində öldürülüb. Rəsmi məlumata görə, qatil aktyor Con Uilks But olub. Linkoln teatrda tamaşanın nümayişi zamanı güllələnərək öldürülüb. Bu prezidenti arxadan başından vuraraq qaçıb. Lakin 12 gün sonra tutularaq öldürülüb. Ertəsi gün prezidentin özü də dünyasını dəyişib.
- 20-ci prezident Ceyms Qarfieldə sui-qəsd cəhdi 2 iyul 1881-ci ildə Vaşinqtonda, Baltimor və Potomak Dəmiryol Stansiyasında baş verib. Vəkil Çarlz Gito prezidentin arxasına iki dəfə atəş açıb. Prezidentin yarası dayaz olub və güllə həyati vacib orqanlara zərər verməyib. Ancaq həkimlər əməliyyat zamanı qeyri-peşəkarlıq göstəriblər və ağır irinli iltihaba səbəb olublar. Qarfield 1881-ci il sentyabrın 19-da vəfat edib.
- Ölkənin 25-ci prezidenti Villiam McKinley (1897-1901) 6 sentyabr 1901-ci ildə Buffalodakı Panamerikan Sərgisində anarxist Leon Frank Çolqoş tərəfindən vurulub. Prezidentin bir metrliyində dayanan sui-qəsdçinin ilk gülləsi ona heç bir zərər vermədən smokinqinin düyməsindən sıçrayıb. Amma ikinci güllə mədəyə dəyib, daxili orqanları zədələyib və kürəyinə ilişib.
- ABŞ-ın 35-ci prezidenti Con Kennedi (1961-1963) 1963-cü il noyabrın 22-də günorta saat 1-in yarısında Dallasda (Texas) qətlə yetirilib. Prezident korteji şəhər küçələrindən keçərkən atışma səsləri eşidilib. Snayper tüfəngindən atılan birinci güllə prezidentin boynunun arxasına dəyib boğazının ön hissəsindən çıxıb, ikinci güllə baş nahiyəsinə dəyib və başın arxasındakı kəllə sümüklərinin dağılmasına, həmçinin beyin zədələnməsinə səbəb olub. Prezident Kennedi əməliyyat otağına aparıldı və 47 yaşında, sui-qəsddən yarım saat sonra orada öldü.
Bunların arasında ölümlə nəticələnməyən sui-qəsd cəhdləri də var...
ABŞ prezidentlərindən biri olan Endryu Cekson vəzifədə olarkən sui-qəsd edilib və sağ qalan prezidentlərdən ilkidir. 30 yanvar 1835-ci ildə işsiz bir adam ABŞ Kapitolunun pilləkənlərində cibindən çıxardığı iki silahla Ceksonu hədəf aldı.
Cekson hər iki silahdan atəş açılmadığı üçün sağ qalıb və dəyənəklə təcavüzkara cavab verib.
30 mart 1981-ci ildə Vaşinqtonda iyirmi beş yaşlı Con Hinkli tikinti həmkarlar ittifaqının qurultayında çıxış etdikdən sonra Vaşinqton Hilton otelindən çıxan Ronald Reyqana (40-cı Prezident, 1981-1989) atəş açıb. Döş qəfəsini deşən güllə prezidentin ürəyindən bir santimetr yarım keçərək ağ ciyərinə yerləşib. Yalnız dörd saatlıq əməliyyatdan sonra onu çıxarmaq mümkün olub.
2005-ci il mayın 10-da Corc Buşun (43-cü prezident, 2001-2009) Tbilisidəki Azadlıq meydanında çıxışı zamanı Gürcüstan vətəndaşı Vladimir Arutyunyan qumbaraya oxşayan əşyanı səhnəyə doğru atıb. Təsadüfən partlamayıb.
22 fevral 1974-cü ildə Baltimorda Riçard Niksona (37-ci prezident, 1969-1974) sui-qəsd cəhdi edilib. Atlantaya uçan Delta Hava Yollarına məxsus təyyarəyə tapança ilə silahlı hücum edilib. Terrorçu bütün sərnişinləri ilə birlikdə təyyarəni partlatmaqla hədələyərək pilotlara Ağ Evə doğru uçmağı əmr edib. O, prezident Niksonu öldürəcəyini söyləyib. FTB-nin xüsusi təyinatlıları ilə atışmadan sonra cinayətkar özünü güllələyib. Onun portfelində əldəqayırma bomba aşkar edilib. 1950-ci il noyabrın 1-də Vaşinqtonun Pensilvaniya prospektindəki iqamətgahında prezident Harri Trumana (33-cü prezident, 1945-1953) sui-qəsd edilib. Puerto-Rikolu iki millətçi onun həyatına sui-qəsd etməyə cəhd ediblər. Mühafizəçilərlə hücum edənlər arasında üç dəqiqəlik atışma olub, nəticədə mühafizəçi və hücum edənlərdən biri öldürülüb, ikinci hücumçu isə həbs edilib.
Əkbər Novruz
