"Azərbaycanda Yaşıl Enerjinin istehsalı sahəsində ciddi işlər görülür. Müxtəlif Yaşıl Enerji layihələri ilə, Azərbaycan özünün alternativ enerji potensialını Avropa bazarına çıxardacaq. Bu enerji sahəsinin inkşafı gələcəkdə xarici neft şirkətlərinin Azərbaycana marağını sarsıda bilər?
Bu məsələyə Avropa və ya başqalarının baxışından öncə Azərbaycanın perspektivindən baxmaq lazımdır. Azərbaycan öz maraqlarını düşünür. Azərbaycanın marağı nədir? Əlində olan resursları kapitala çevirsin.”
Bu fikirləri Ednews-a müsahibəsi zamanı Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban bildirib.
Ekspert qeyd edib ki, Yaşıl Enerjiyə qoyulan kapital, ənənəvi enerjiyə qoyulan kapitalı ötüb:
“Misal üçün sənin bu gün əlində evin var. Sən zamanında bu evi satıb qabaq düşməlisən. Biz görürük ki, bu resursların qiyməti iki il bundan qabaq necə idisə, indi daha aşağıdır. Aşağı dediyimiz isə nisbidir. Çünki, beş il qabaq qiymət ilə müqayisədə bu qiymət yüksəkdir. Ona görə də, biz baxıb görürük ki, yaxın 5-6 ildə ənənəvi enerjinin qiyməti kifayət qədər normal olacaq. Deməli biz bu resursu satmalıyıq.
Biz əsasən 2020-ci ildə, COVİD-19-un başlaması ilə yaşıllıq siyasəti enerji bazarında kifayət qədər önə keçdi. Həm də ilk dəfə Yaşıl Enerjiyə qoyulan kapitalın həcmi ənənəvi enerji sahələrinə qoyulan kapitalı üstələdi. Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlayandan sonra belə, biz gördük ki, həm ABŞ-ın, həm də Avropanın siyasəti Yaşıl Enerjiyə yönəlib. Sadəcə nəzərə almaq lazımdır ki, hər il yeni istifadəyə verilən generasiya mənbələrində Yaşıl Enerjinin artım tempi var və ənənəvi enerjini ötür.”
Azərbaycanda işğaldan azad edilmiş ərazilər öz enerji təlabatlarını Yaşıl Enerji ilə ödəyə bilər:
“Ötən il ilk iri Yaşıl Enerji ilə işləyən elektrik stansiyasını istifadəyə vermişik. Keçən ilin oktyabr ayında Masdar şirkəti ilə Qaradağ Günəş elektrik stansiyası istifadəyə verilib. Təbii ki, biz Avropa və hətta Türkiyə ilə bu sahədə rəqabət apara bilmərik. Sadəcə olaraq ona görə ki, onlar bu sahələrlə fəaliyyətə bizdən əvvəl başlayıblar.
Azərbaycan energetika sahəsində heç də yerində saymır. Artıq 24 kiçik su elektrik stansiyasını işğaldan azad edilmiş ərazilərdə istifadəyə vermişik. COP29 fəaliyyətə başlayan zaman bu stansiyaların sayı 32 olacaq. Sonrakı illərdə bu say təqribi 50-ə qədər artacaq. Xüsusilə Sərsəng su anbarının üzərində yerləşdirilmiş su elektrik stansiyası Azərbaycanın digər regionlarına enerji ötürəcək. Yəni bu gün biz işğaldan azad edilmiş ərazilərimizi tamamilə Yaşıl Enerji ilə təmin edə bilərik.”
İxrac edilən Yaşıl Enerji ənənəvi enerji sahələrini tamamilə əvəz edə bilərmi?
“Biz indi Ermənistandan başqa 4 qonşu ölkəyə enerji ixrac edirik. Bu ticarətdə qiymətlər dəyişə bilər. Çünki, elektrik enerjisinə təlabat dəyişən havaya görə dəyişir. Havanın yayda çox isti qışda isə soyuq olması enerji balansını hər il dəyişir. Enerjiyə təlabat azalsa, onu bir yerdə tutub saxlamaq olmur. Ona görə də Azərbaycan üçün ən yaxşı variant uzaq bazarlara çıxmaqdır. Düzdür, nəqliyyat xərci çoxalır, ancaq bu yolla daimi bazar əldə etmək olar.”
Fərid Axund
