Türkiyənin Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın əsas rəqibi olan Ekrem İmamoğlunun rəsmi olaraq həbs olunması və korrupsiya ittihamı ilə üzləşməsi sonrası on minlərlə insan ölkə boyu nümayişlərə çıxıb. İstanbulun bələdiyyə lideri olan İmamoğlu, Cümhuriyyıt Xalq Partiyasının (CHP) 2028-ci il prezident seçkiləri üçün namizəd olaraq bazar günü keçiriləcək səsvermə ilə müəyyən ediləcəkdi.

Müxalif liderin həbsinə cavab olaraq bazar günü ölkədə son on ildə görülən ən kəskin etirazlar baş qaldırıb – nümayişçilərə qarşı gözyaşardıcı qaz və plastik güllələr atılıb. İmamoğlu, ona qarşı irəli sürülən ittihamların siyasi motivli olduğunu bildirib.O, X sosial şəbəkəsində həbs olunmadan əvvəl "heç vaxt əyilməyəcəyini"bildirib.

Ərdoğan nümayişləri qınayaraq CHP-ni “sakitliyi pozmağa və xalqı qarşı-qarşıya qoymağa çalışmaqda” ittiham edib. İstanbulun bələdiyyə sarayı qarşısında gecəyə doğru 5-ci gündür ki, etirazçılar toplaşaraq Türk bayraqları dalğalandırıb və polislərin qarşısında şüarlar səsləndiriblər. Polis, bəzi nümayişçilərə su şırnaqları və bibər qazı ilə müdaxilə edib.

İmamoğlunun həyat yoldaşı Dilek Kaya İmamoğlu, bələdiyyə sarayı qarşısında böyük izdihama müraciət edərək,yoldaşının qarşılaşdığı “haqsızlığın" rezonansa səbəb olduğunu"bildirib. İmamoğlunun həbsinə cavab olaraq keçirilən nümayişlər, 2013-cü ildə İstanbulda parkın sökülməsi ilə başlayan Gezi etirazlarından sonra ölkənin gördüyü ən böyük etirazlar sayılır.

AFP-nin məlumatına görə, etirazlar Türkiyənin 81 vilayətindən 55-də keçirilib, yəni ölkənin üçdə ikisində nümayişlər olub.

İmamoğlu, çərşənbə günü başlanmış araşdırmalar çərçivəsində saxlanılan 100-dən çox insan arasında yer alır.Bazar günü İmamoğlu həbs edilib və “cinayətkar təşkilat yaratmaq və idarə etmək, rüşvət almaq, hədə-qorxu gəlmək, şəxsi məlumatları qanunsuz şəkildə qeydiyyata almaq və tenderləri saxtalaşdırmaq” ittihamları ilə qarşılaşıb. O, məhkəməyə çıxarılmadan əvvəl həbsdə saxlanılıb. AFP və yerli mediaya görə, o, Silivridəki həbsxanaya göndərilib.

İmamoğlu həmçinin daxili işlər naziri tərəfindən bələdiyyə liderliyi vəzifəsindən müvəqqəti olaraq uzaqlaşdırılıb. İmamoğlu, həbsini “demokratiyamız üzərində qara ləkə” adlandırıb və hüquqi prosedurun izlənilmədiyini bildirib. O, etirazlara qoşulmaq və bazar günü keçirilən səsverməyə qatılmaq çağırışı edib.

İmamoğlu, CHP-nin prezidentliyə namizədliyi seçkilərində yeganə namizəd idi. Həbsin, İmamoğlunun namizədliyinə və prezident seçilməsinə maneə yaratmaması planlaşdırılsa da, hər hansı ittihamla mühakimə olunduğu təqdirdə, onun prezident seçkilərində iştirak etməsi mümkün olmayacaq. CHP-nin verdiyi məlumata görə, bazar günü keçirilən seçkilərdə təxminən 15 milyon insan səs verib. CHP bildirib ki, bu səsvermənin təxminən 1,6 milyon səsi partiyanın üzvlərindən, qalan səs isə İmamoğluna dəstək vermək istəyən qeyri-üzvlər tərəfindən verilib.

İmamoğlunun həyat yoldaşı Dilek Kaya İmamoğlu X sosial şəbəkəsində şəkil paylaşaraq, xalqı “demokratiya, ədalət və gələcək” uğrunda səs verməyə çağırıb.

Həbs edilən siyasətçi, Ərdoğan üçün ən güclü rəqiblərdən biri sayılır. Ərdoğan, 22 ildir ki, həm baş nazir, həm də prezident kimi ölkəyə rəhbərlik edir. Lakin, konstitusiyaya görə, 2028-ci ildə seçilmək üçün Ərdoğanın prezidentlik müddəti sona çatıb, yalnız konstitusiyanı dəyişərsə, növbəti seçkilərə qatılmağı mümkündür.

Ədliyyə Nazirliyi, Ərdoğanı həbs qərarları ilə əlaqələndirənləri tənqid edib və müstəqil məhkəmə fəaliyyətini vurğulayıb.

Bu arada, İstanbul Universiteti bazar ertəsi İmamoğlunun diplomunu şübhəli vəziyyətlərə görə ləğv edəcəyini elan edib. Bu qərar, İmamoğlunun prezidentliyə namizədlik hüququnu şübhə altına alacaq, çünki Türkiyə Konstitusiyasına görə, prezident olmaq üçün ali təhsil tamamlanmalıdır. İmamoğlunun hüquqşünasları, bu qərarı Konstitusiya Məhkəməsinə və Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə şikayət edəcəklərini bildirib. Seçki Şurası, İmamoğlunun namizədliyinin keçərli olub-olmamasına qərar verəcək.

Prokurorlar, İmamoğlunu “silahlı terror təşkilatına yardımda” ittiham etməyi planlaşdırsa da, Türkiyə məhkəməsi bunun hal-hazırda lazım olmadığını bildirib.

CHP-nin keçən ilin yerli seçkilərində, Kürdistan Fərdiyyət və Demokratiya Partiyası (DEM) ilə qeyri-rəsmi ittifaqı olub. DEM, PKK (Kürdistan Fəhlə Partiyası) ilə əlaqəli olmaqda ittiham edilib, lakin bu ittihamları rədd edir. PKK, Türkiyə, AB, Birləşmiş Krallıq və ABŞ tərəfindən terror təşkilatı olaraq qəbul edilir. PKK, artıq 40 ildən çoxdur ki, Türkiyəyə qarşı mübarizə aparır, amma bu ay atəşkəs elan edib.

İmamoğlunun həbsindən sonra, Türkiyə boyu minlərlə insanın iştirak etdiyi nümayişlər davam edir. Türkiyə hakimiyyəti, etirazlarda 700-dən çox insanın həbs edildiyini bildirib

Mədinə Məmmədova// EDnews