"İran prezidenti İbrahim Rəisi, xarici işlər naziri Hüseyn Əmir-Abdollahian, Şərqi Azərbaycan valisi Məlek Rəhməti, Təbriz şəhərinin cümə namazının rəhbəri Seyid Məhəmməd Əli Əl-e Haşim, prezidentin mühafizə dəstəsinin üzvü Mehdi Musəvi və onların helikopter heyətinin ölüm xəbəri artıq rəsmi olaraq elan edildi. Lakin rəsmi xəbərlərin dərc edilməsindən qısa müddət sonra, prezidenti müşayiət edən iki vertolyotun dağları təhlükəsiz keçməsi bir sıra media orqanları üçün materiala çevrildi".

Bu fikirləri ABŞ-da yaşayan Rusiya əsilli siyasi analitik, Endryu Koribko Ednews-a özəl analizində qeyd edib. Analizin ətraflı təfərrüatlarını təqdim edirik:

Belə ki, Alt-Media İcmasının (AMC) bir parçası olan azad media qurumlarından bəziləri yuxarıda adı çəkilən məmurları daşıyan pilotun sui-qəsd planının bir hissəsi kimi bu uçuşu sabotaj etdiyini və ya onun vurulmuş ola biləcəyini fərz edirlər. Bu nəzəriyyənin bir çox tərəfdarları öz fərziyyələrini əsaslandırmaq üçün isə İranın Amerika və İsraillə gərginliyinə işarə edir, digərləri isə Azərbaycanın İsrail ilə yaxın əlaqələrin irəli sürərək prosesdə iştirak etdiyini irəli sürürlər.

Bunun praktikada ən mükəmməl nümunəsi isə Rusiya medialarına verdiyi sensasional açıqlamaları ilə tanınan jurnalist Pepe Eskobardır. O, özünün "X" (Twitter) platforması üzərindən yazıb:

"Bu qəza deyil. Bütün Qərbi Asiyanın nəhəng bir vulkan olduğu bir zamanda, İran rəsmilərinin hamısının bir helikopterdə, çox təhlükəli bir sərhədə səfər etməsi böyük strateji bir səhv idi".

İddia ondan ibarətdir ki, Azərbaycan sərhədi təhlükəlidir və çünki Bakı İsraillə yaxın əlaqələrə malikdir və ona görə də həmin İran rəsmiləri guya bu yeni layihənin açılışına getməməli idilər.

Eskobar özü elə azad media qurumlarının ən nüfuzlu şəxslərindəndir. O, Rusiya elitasına imtiyazlı giriş hüququ qazanmış bir şəxsdir.  Onun Rusiya xarici işlər naziri  və Avrasiya İqtisadi İttifaqının inteqrasiya və makroiqtisadiyyat naziri Sergey Lavrov ilə illik görüşləri, yüksək səviyyəli daxili siyasi tok-şoularda platforma çıxışı və nüfuzlu Valday Klubu ilə tərəfdaşlığı bir çoxlarını ona etibar edə biləcəklərini düşündürdü.

Təəssüf ki, keçən ay Rusiyanın İranı bombalamağa gedən İordaniya səmasında nüvə silahına malik İsrail F-35 təyyarəsini vurduğunu iddia etməsi onun bu etibara xəyanət etdi; bu həm AMC-nin, həm də onun Rusiyadakı tərəfdaşlarının reputasiyasına xələl gətirdi. 

O, artıq etibarlı məlumat mənbəyi sayıla bilməz, insidentdə Azərbaycanın iştirakı ilə bağlı onun "sui-qəsd" nəzəriyyələrinin rahatlıqla ifşa edilməsi də buna ayrı bir nümunədir. Həm prezident İlham Əliyev, həm də İranın mərhum lideri dəfələrlə qonşu dövlətlər arasındakı münasibətləri alqışlayıb.

"Bu layihə çox böyük əhəmiyyət kəsb edir və təbii ki, iki ölkə xalqları arasında böyük ümid yaradır. Eyni zamanda, düşmənlərimizdə paxıllıq yaradır. Biz təbii ki, qardaş, qonşu və dost ölkələrik. Ali Dini Liderin qeyd etdiyi kimi, İranın Azərbaycanla münasibəti qonşu ilə münasibətdən daha çox şeydir. Bu qohumluqdur. Bu əlaqə və bağ çox güclü, çox dərin bir bağdır. Bu əlaqə, bu münasibət iki ölkə arasında dərin tarixi, mədəni və dini bağlara əsaslanır. Təbii ki, bu əlaqə ölkələrimiz arasında tarixi bir əlaqə kimi xalqlarımızı bir araya gətirir. Bu əlaqə ürəklərdədir, ürəklərdən gəlir və qırılmazdır. İki ölkə arasındakı münasibətlər nə olursa olsun korlanmayacaq və sarsılmayacaq. Bu əlaqələr gündən-günə böyüyəcək və möhkəmlənəcək".

Adicə Rəisinin son sözlərinə nəzər yetirək:

"Düşmənlər nə Azərbaycanın, nə də İranın inkişafını görmək istəmirlər. Düşünürük ki, Azərbaycanın inkişafı bizim öz inkişafımızdır. İki ölkə arasında sərhədin təhlükəsizliyini təhdid edən istənilən məsələ bizim üçün də təhlükə yarada bilər. Sərhədlərimizi ümid sərhədlərinə çevirməyə çalışırıq. Biz sərhədlərlə bağlı narahat olmamağa çalışırıq. Sərhədlər bizim üçün imkanlar və ümidlər yaratmalıdır. Biz sərhədləri fürsətə çevirməyə çalışırıq”.

Buna görə də, Pepe və onun kimi şəxlər Azərbaycanın bazar günü baş vermiş hadisə ilə hər hansı əlaqəsi olduğunu təlqin etməsi onun siyasətinə son dərəcə hörmətsizlikdir. Prezident Rəisi İran-Azərbaycan münasibətlərini səciyyələndirən əvvəlki inamsızlığı aradan qaldırmaq istəyirdi və bu məqsədlə o, həmkarı ilə keçən ilin sonunda burada və burada təfərrüatları açıqlanan yaxınlaşmaya öncülük etdi . Bunun son mərhələsi iki ölkə arasında Araz çayı üzərində yeni layihənin birgə açılışı oldu.

Əslində, Azərbaycanın İsraillə  münasibətləri Bakının ötən ilin sentyabrında Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş rayonlarını tamamilə azad etməsindən sonra ABŞ-ın bu ölkəyə qarşı sanksiya təhdidləriini gücləndirməsinə mane olmadı. ABŞ faktiki olaraq Ermənistan və Gürcüstana qarşı eyni vaxtda həyata keçirdiyi Rəngli İnqilab kampaniyaları ilə regionda geostrateji sabitliyi pozmağa cəhd edir ki, sonradan qonşuları ilə daha çox münaqişələr törədərək onu parçalayıb idarə etsin.

Hər kəsin öz fikirlərini söyləmək hüququ var, lakin bunun bir sui-qəsd cəhdi olduğuna dair tələsik nəticələrə gəlmək, İranı nüfuzdan salmaq riski daşıyır. Belə bir nəticənin sadəcə ört-basdır olmasından şübhələnən aazad media üzvləri o zaman düşünə bilərlər ki, İslam Respublikası kimin günahlandırmasından asılı olaraq İsrail və/yaxud ABŞ-dan qisas almaqdan çox qorxur. Pepenin xarici kəşfiyyat agentlikləri ilə özünü etiraf etdiyi əlaqələri nəzərə alsaq, onun niyə buna silah atdığını düşünmək lazımdır.

Əkbər Novruz