Azərbaycanda yay turizm mövsümü başlayır. Bəs əhali yeni mösümə hazırdırmı? Otellərdə vəziyyət nə yerdədir?
Məsələ ilə bağlı həm ekspertlərin, həm də otel menecerlərinin fikirlərini öyrəndik.
İqtisadçı-ekspert Xalid Kərimli Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, Azərbaycanın iqlimi otellərin 4 mövsüm yüksək keyfiyyətdə xidmət təklif etməsinə mane olur. Ölkəmizdə otellər əsasən yay turizminə üstünlük verir. Xarici turistlərin səyahət marşrutu isə daha çox yaz və payız aylarında Azərbaycandan keçir. Bakıdan başqa heç bir bölgədə bu aylarda yüksək xidmət təklif edən yerləşmə yeri yoxdur.
Ekspert yerli turistlərin səyahət marşrutunun əsasən 4 istiqamətdə olduğunu qeyd edib:
"Bu isə ölkə turizminin pandemiyadan sonrakı dövrdə belə pandemiyadan əvvəlki inkişaf dövrünə qayıtmasına mane olur. Son aylarda Qarabağda və Bakıda yeni istifadəyə verilən bir neçə otel xaricində bu sahədə hansısa yenilik olmayıb. Buna görə də bölgələrə əvvəlcədən rezarvasiya etdirmədən təsadüfən gedən turistlər turizm obyekti tapa bilmədikləri halda motellərin axtarışına çıxmalı olur".
Turizm üzrə ekspert Rəhim Qədirov deyir ki, Azərbaycan turizmi pandemiyadan sonra bu il özünə gəlməyə başlayıb:
"Həm Azərbaycan, həm də turizm sektorunda öndə olan ölkələr 2019-cu ilin statistikasını bərpa etməyi ümid edir. Bu istiqamətdə problemlər var. Belə problemlərlə paytaxtda yox, daha çox regionlarda qarşılaşmaq mümkündür. Hətta Azərbaycanda elə rayonlar var ki, orda ümumiyyətlə, otel yoxdur. Belə olan halda həmin bölgənin turizmi barəsində danışmaq da mümkün olmur".
Ekspert bildirir ki, bəzi bölgələrdə 5 ulduzlu otellər olsa da, 3-4 ulduzlu otellər, təəssüf ki, yoxdur. Bu da otel xidmətlərinin qiymətlərində bahalaşmaya gətirib çıxarır. Buna görə də otellər arasında rəqabət olmur və xidmət keyfiyyəti üçün motivasiya yaranmır.
R.Qədirov təklif edir ki, Azərbaycanın turizm bölgələrinə səyahət üçün sürət qatarlarından istifadə olunsa daha yaxşı olar. Belə olan halda ölkənin səyahət marşrutu genişlənər.
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli isə açıqlamasında qeyd etdi ki, Azərbaycanın quru sərhədləri bağlı olduğuna görə, həmçinin xaricə səyahət etmək üçün təyyarə biletlərinin qiymətlərinin baha olmasını nəzərə alan əhali daha çox yerli turizm obyektlərinə üz tutmalı olur:
"Belə olan halda otelçiliklə bağlı tələb artır. Lakin bunun qarşılığında təklif artmır. Əvəzində isə qiymətlərdə bahalaşma müşahidə olunur. Ümumilikdə isə, Azərbaycan turizminin əsas problemi yerləşmə yerlərinin sayının az olması ilə bağlıdır".
Ekspert vurğulayıb ki, inkişaf etmiş ölkələrdə hökumət otelçilik və ailə turizminə xüsusi diqqət ayırır. Bunun üçün bu işlə məşğul olan sahibkarlara faizsiz və ya cüzi faizlə kreditlər ayırır:
"Otelçilik və motellərlə bağlı olan sahibkarlara vergi güzəştləri edilir, maddi yardımlar göstərilir. Məsələn, Gürcüstanın turistik şəhəri Tiflisdir və burada 750-yə yaxın otel və hom otel yerləşir. Bakıda isə bu rəqəm xeyli azdır. Azərbaycanda bu bizneslə məşğul olmaq istəyən şəxslər bankdan 15-20% biznes krediti götürməyə məcburdur".
Natiq Cəfərli qeyd edib ki, Azərbaycan turizm sektorunun inkişafı üçün bəzi ölkələrin modellərindən istifadə etməlidir:
"Çünki ənənəvi turist profili artıq xeyli dəyişib. Xarici turistlər indi otellərdə uzunmüddətli yerləşmək əvəzinə qısamüddətli səyahətlərə üstünlük verirlər. Buna görə də beşulduzlu otellər əvəzinə motel və hostelləri seçirlər. Bu istiqamətdə hökumətin, eləcə də turizmlə məşğul olan rəsmi qurumların əlində kifayət qədər vasitələr var. Lakin hökumət bazar iqtisadiyyatı fonunda otelçiliklə bağlı birbaşa müdaxilə edə bilməz. Çünki o zaman azad sahibkarlıq fəaliyyətini məhdudlaşdırmış olar. Əgər turzim obyektlərinin sayı artırılsa, xüsusən də regionlarda otel, motel və ailə turizminə dəstək göstərilsə, bu sahibkarlara vergi güzəştləri edilsə, aşağı faizlə kreditlər ayrılsa, o zaman otellərin qiytmətlər də aşağı düşəcək, xidmət keyfiyyəti də yüksələcək".
Sonda otellərdə iyun ayı ilə bağlı vəziyyəti öyrənmək üçün bəzi otellərlə əlaqə saxladıq. Səlahiyyətli şəxslərin bildirdiyinə görə, gələn ay üçün otellərdəki rezervasiyalarda güclü artım yoxdur. Belə otellərdə yay turizm mövsümü əsasən iyulun ortalarından etibarən daha yaxşı vəziyyətdə olur. Məktəb və universitetlərdə yay tətili başlayır. əhali yayın istisindən uzaqlaşmaq üçün bölgələrə üz tutur.
Ekspertlərin, eləcə də, otel işçilərinin dediklərindən belə nəticəyə gəlmək olar ki, Azərbaycan turizminin inkişafına mane olan kifayət qədər problemlər var. Qiymətlər isə mövcud problemlər uzun müddətdir ki, həll olunmadığına görə artmaqda davam edir.
Səfər Əlizadə
