“İranın sadəcə atəş gücünün nümayişi Qərbi böyük gərginlik altında qoyur və bu yalnız Rusiyanın xeyrinə ola bilər. Üstəlik, həm Rusiya, həm də İranın açıq bir sonu yoxdur. Onların həmçinin Qərb ölkələrindən fərqli olaraq üstünlük, ağalıq və ərazi əldə etmək cəhdlərində itirəcəkləri heç nə yoxdur”.
Bu fikirləri ingilis politoloq Neil Uotson Ednews-a açıqlaması zamanı qeyd edib. O daha sonra bildirib ki, bu görüşün əsas mahiyyəti İran-İsrail probleminin yaranmasından sonra dəyişib:
“Bu görüş ilkin olaraq planlaşdırılanda çox diqqət Aİ-də iqtisadi əməkdaşlığa, Aİ-yə üzv dövlətlər arasında daha geniş əməkdaşlığa və Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin həlli üçün konsepsiyalara və Rusiya tərəfindən milli təhlükəsizliyə mümkün təhdidlərə yönəlib. Lakin HƏMAS-İsrail münaqişəsinin birbaşa İran-İsrail (İran-ABŞ) münaqişəsinə çevrilməsi bütün bunları kölgədə qoyub.
Təbii ki, bütün məsələlər bir-biri ilə bağlıdır, xüsusən də İran Rusiyanın müttəfiqi olduğu üçün, xüsusən də Azərbaycana kollektiv münasibətlə bağlı əməkdaşlıqda daha da yaxınlaşır. Rusiya-İran oxunda biz nüvə dövlətləri və qərbin pariyaları olan iki keçmiş fövqəlgüc və müstəmləkəçi xalqları görürük. Rusiya-Ukrayna münaqişəsi qərbin silah ehtiyatlarının azalmasına, iqtisadiyyatların əziyyət çəkməsinə, müharibə yorğunluğuna, immiqrasiya böhranına və Aİ-yə üzv dövlətlər arasında siyasətlə bağlı fikir ayrılığına səbəb olur.
Xüsusən də əvvəllər “Dəmir Pərdə”-nin o biri tərəfində olan və hələ də bəzi qüvvələr altında olan ölkələr arasında. İran və İsrail arasında münaqişənin alovlanması üçün ideal vaxt halına gətirir, xüsusən də İsrail Yaxın Şərqdə Amerikanın yəhudi diasporunu sakitləşdirmək üçün qurulmuş forpostu kimi qəbul edilir və enerji resurslarının yaxınlığında yerləşir. İclasda əsas diqqət silah, ərzaq və tibbi təhlükəsizlik sahələrində ümumi Aİ əməkdaşlığı olmalıdır. Bütün Aİ-yə üzv dövlətlərin fikirlərini və qorxularını nəzərə alan vahid siyasət və yanaşmalar qurulmalı və ABŞ-ın yanaşmaları ilə ziddiyyət təşkil edərsə, Aİ öz yanaşmalarını müəyyən etməyə hazır olmalıdır”.
Xəyal Ramiz
